Barbotine

Pośród rozmaitych technik zdobniczych ceramiki (w tym porcelany) pisałam już o różnych, także o reliefach i pate sur pate. Dzisiaj przy okazji pokazania nowego nabytku prezentuję barbotine, choć te zdobienia też są często opisywane jako pate-sur-pate. 🤔

Jak wszyscy wiedzą puzderek zasadniczo nie zbieram 😊😇, ale na ołtarzu moich technologicznych zainteresowań pojawiają się przykłady rozmaitych, dekoracyjnych wypukłości. Kolejne puzderko z Limoges, o określonym kształcie okrągłym, w moich wymogach musi zawierać następujące cechy: zdobienie kobaltem, zdobienie złotem i dodatkowo jest mega radość jeśli zawiera relief.

Puzderko ze zdobieniem barbotine, kamea z głową kobiety w profilu, na kobaltowym tle biała lekko prześwietlająca, biała masa porcelanowa. Puzderko jest sygnowane Porcelaine Artistique FM Limoges.

Barbotine to francuska nazwa techniki dekoracyjnej - poślizg ceramiczny lub mieszanina gliny i wody używana do formowania lub dekorowania ceramiki. W języku angielskim termin ten używany jest w odniesieniu do trzech różnych technik zdobienia ceramiki, choć we wszystkich przypadkach głównie dotyczy to wyrobów wykonywanych dawniej.

Technika ta nazywana po francusku „slipler en barbotine”. „Ceramika barbotynowa” jest znana już w czasach starożytnych, ale także w XIX-wiecznej ceramice francuskiej i... amerykańskiej z dodatkowymi dekoracjami typu slipcast. Poślizg lub barbotyna są odlewane w formach, tworząc trójwymiarowe sekcje dekoracyjne, które po lekkim wyschnięciu są dodawane do głównego naczynia.

Zazwyczaj mogą to być kwiaty, owoce lub małe zwierzęta. Znów istnieje alternatywny angielski termin, "gałązka", który jest zwykle używany do angielskiej ceramiki, na przykład w Jasperware Wedgwooda, gdzie dodawane gałązki są w kontrastowych kolorach.

Najmłodsze znaczenie tego terminu opisuje technikę opracowaną przez Ernesta Chapleta, której technologię później sprzedał Haviland & Co. Była to metoda malowania ceramiki artystycznej w kontrastowych kolorach, w języku francuskim zwana także peinture à la barbotyna lub gwasz zeszklony. W tym typie może być jakiś impast*, ale dekoracja jest zasadniczo "blisko" powierzchni (czyli o niewielkiej wypukłości).

Wazony Tharaud Limoges

Wazon - Marcel Chaufriasse Limoges

Termin „wyroby Barbotine” opisuje także amerykańską ceramikę artystyczną, która naśladowała ceramikę Haviland, która zrobiła duże wrażenie na Wystawie Stulecia w Filadelfii w 1876 r. W Ameryce doprowadziło to do tego, że technika ta nazywa się czasem „wyrobem Limoges” (lub Barbotine Limoges), z tego powodu, że Haviland jest uznanym producentem porcelany w Limoges. W rzeczywistości wszystkie ich wyroby z barbotyny zostały wyprodukowane w ich fabryce w Auteuil, niedaleko Paryża.

Technika i termin były rzadziej używane w Anglii, chociaż technika ta była stosowana, zazwyczaj do malowania kwiatów, w garncarstwie, w tym takie jak ceramika Watcombe i Bretby Art.

Pojęcie to rozpowszechniło się także w angielskim nazewnictwie tej techniki z powodu francuskich wyrobów ceramicznych np. z Sèvres czy Haviland Company of Limoges, którzy używali go do opisywania swojej ceramiki w drugiej połowie XIX wieku. W detalach technika różniła się między różnymi wytwórcami. Niektórzy zastosowali kolorowe (kontrastowe) elementy na niewypalonych naczyniach, inni na wypalonych. Na ciemniejszych "ciałach" ceramicznych często najpierw nakładano ogólną jasną warstwę poślizgową.

Wyroby zdobione barbotine, to także rodzaj ceramiki taki jak majolika z bogatymi dekoracjami fauny, flory lub postaciami, ale to temat na inną opowieść. 🙂

_____________

* Impast – technika stosowana w malarstwie olejnym lub akrylowym (rzadziej temperowym), polegająca na nakładaniu farby grubą, wypukłą warstwą przy pomocy pędzla lub szpachli. W tym przypadku określenie odnosi się do wypukłości na powierzchni zdobionej.