Diamenty na porcelanie angielskiej

Reliefowy znak diamentu na porcelanie angielskiej

Dzisiaj opowiem o diamentach, czyli sygnaturach używanych m.in. na porcelanie (bo także dotyczą szkła i innych wyrobów) angielskiej. Umiejętność ich czytania nie jest trudna, zresztą na końcu postu podam stronę, w której można znaleźć wszystkie niezbędne informacje - tu pokazuję tylko przetłumaczone na język polski zasady posługiwania się nimi.

Poza tym, że diament pozwala odczytać datę rejestracji wzoru, to ona może ułatwić odszukanie wytwórni (na przykład jeśli znamy czas w którym dana działała), albo na podstawie dokładnych rejestrów wzorów, bo np. w danym dniu mógł rejestrować akurat tylko jeden z nich. Jest podpowiedzią wtedy, gdy przedmiot nie jest oznaczony sygnaturą producenta, ale często diamenty znajdują się obok sygnatur, bo jak o tym przeczytacie, były swoistymi znakami patentowymi.

Czym jest sygnatura diamentu?

W okresie 1842-1883 brytyjski urząd patentowy wydawał ustanowiony znak diamentowy wraz z numerem rejestracyjnym podczas rejestracji wzoru. Oprócz oznaczenia, że dany projekt został zarejestrowany, znak diamentu zaoferował nabywcy pewność, że dany przedmiot jest projektem brytyjskim. Zapewniło to również osobie rejestrującej projekt pewien stopień ochrony przed kopiowaniem (czyli taki rodzaj znaku patentowego).

Znak został utworzony w celu określenia rodzaju użytego materiału (znanego jako klasa), liczby przedmiotów, które zostały uwzględnione (czasami nazywanych pakietami), a także daty rejestracji. Należy pamiętać, że numer rejestracyjny nie stanowi części diamentu (jest dodawany np. obok sygnatury wytwórni) i o tym napiszę w kolejnym poście. W centralnym polu znajduje się skrót Rd oznaczający, że jest to znak Urzędu Patentowego oznaczający zarejestrowany wzór.

Czym jest klasa materiału?

Rzymska cyfra w kole na górze diamentu oznacza klasę lub typ użytego materiału - np. III używana jest dla szkła, a IV dla wyrobu ceramicznego.

Z jakiego czasu pochodzi diament?

Istnieją dwa zakresy kodów rocznych; 1842-1867 i 1868-1883. Na pierwszy rzut oka diamenty wyglądają tak samo, ale jeśli przyjrzysz się im bliżej, to dostrzeżesz, że niektóre mają liczbę w prawym rogu, a inne mają literę.

Jeśli w prawym rogu diamentu znajduje się liczba, to jest ona w zakresie 1842-1867.

Jeśli w prawym rogu diamentu znajduje się litera, to jest ona w zakresie 1868-1883.

Znaczenie diamentu 1842-1867

Można zignorować liczbę na dole rombu - ta mówi nam, ile przedmiotów zostało włączonych do rejestracji (czasami nazywanych pakietami).

Z pozostałych cyfr i liter możemy ustalić datę rejestracji.

Dzień - prawy róg

Miesiąc - lewy róg - który można odczytać z poniższego kodu:

A=Grudzień H=Kwiecień

B=Październik I=Lipiec

C=Styczeń K=Listopad

D=Wrzesień M=Czerwiec

E=Maj R=Sierpień

G=Luty W=Marzec

Na górze diamentu w dolnej połówce koła znajduje się litera, która kryje kod roku:

A 1845 J 1854 S 1849

B 1858 K 1857 T 1867

C 1844 L 1856 U 1848

D 1852 M 1859 V 1850

E 1855 N 1864 W 1865

F 1847 O 1862 X 1842

G 1863 P 1851 Y 1853

H 1843 Q 1866 Z 1860

I 1846 R 1861

[Wyjątek stanowią: W 1857 r. litera R była używana w okresie 1-19 września, a w 1860 r. litera K była używana w grudniu.]

Przykład odczytania diamentów z tej grupy.

Znaczenie diamentu 1868-1883

Można zignorować liczbę w lewym rogu rombu - informuje nas, ile elementów zostało uwzględnionych w rejestracji (czasami nazywanych pakietami). Z pozostałych cyfr i liter możemy ustalić datę rejestracji nieco inaczej niż w poprzedniej grupie diamentów.

Dzień - Dolna połowa koła na górze diamentu

Miesiąc - Dół diamentu - można odczytać na podstawie poniższego kodu (tu akurat jest taki sam jak poprzednio):

A=Grudzień H=Kwiecień

B=Październik I=Lipiec

C=Styczeń K=Listopad

D=Wrzesień M=Czerwiec

E=Maj R=Sierpień

G=Luty W=Marzec

Rok - prawy róg diamentu - można odczytać na podstawie poniższego kodu (są wymienione w kolejności alfabetycznej)

A 1871 L 1882

C 1870 P 1877

D 1878 S 1875

E 1881 U 1874

F 1873 V 1876

H 1869 X 1868

I 1872 Y 1879

J 1880

K 1883

[Wyjątek stanowią: Od 1-6 marca 1878 r. W był używany w ciągu roku zamiast D; a G użyto w miesiącu zamiast W.]

Przykład odczytania diamentu z tej grupy. 

Odczytanie daty diamentu nie oznacza daty produkcji wyrobu. Należy pamiętać o tym, że w Anglii zdarzało się (chyba nawet często) iż wzory popularne, modne, były produkowane dziesiątki lat - 70 a nawet 100. Wtedy należy jeszcze wziąć pod uwagę wszystkie inne cechy przedmiotu do oceny jego rzeczywistego wieku.

Przykład odczytania diamentu z filiżanki, którą wylicytowałam jakiś czas temu. Na zdjęciu strona z mojej prelekcji o porcelanie. Filiżankę kupiłam, bo jej dekoracja pasowała stylistycznie i kolorystycznie do morskich widoków na moich talerzach ostrygowych (z Francji). Poza tym miałam przeczucie jakieś do niej, wiadomo ta "gęsia skórka". Wiedziałam, że to Angielka, po odczytaniu diamentu pokazałam ją w grupie brytyjskiej i tam od razu padła informacja, że "w tym dniu zarejestrował wzór tylko Coalport". Mimo, że nie ma sygnatury, wiadomo gdzie została stworzona.

Post ukazał się 2 maja 2019 r. 

Tłumaczenie własne na podstawie: http://www.thepotteries.org/mark/reg.htm
Violetta Pastwa